مركز استان كردستان شهر سنندج است كه در فاصله 520 كیلومتری غرب تهران قرار دارد. بنیاد جدید این شهر در سال 1046 هجری قمری توسط سلیمان خان اردلان پایه گذاری شد. وجه تسمیه شهر سنندج (سنه یا سنه دژ) كه از شهرهای كهن و مقدس است به آیین مهر و زردشت در این بخش ایران باز می‌گردد. ارتباط این شهر و نواحی مجاور آن با اساطیر پهلوانی آریایی از اهمیت و قدمت این شهر حكایت می‌كند. این شهر در قدیم روی تپه بزرگی در كنار رودخانه قشلاق به نام "پیالكه توش نوذر" قرار داشته است. قلعه حسن‌آباد كه دژی ساسانی بود، نزدیك این شهر واقع بوده و هماره به عنوان پادگانی برای حمایت از این شهر عمل می‌كرده است.
شهر كهن "سنه‌دژ" احتمالا در اثر زلزله و هجوم مغول ویران شد و تا زمان صفوی به صورت دهكده‌ای به حیات خود ادامه داد. مركز حكومتی این شهر پس از ویرانی، به قلعه حسن‌آباد منتقل شد. شهر جدید سنندج در دوره صفوی و در روزگار شاه‌صفی در سال 1046 ه. ق. توسط "سلیمان‌خان اردلان" پایه گذاری شد. سلیمان خان مركز حكومت را از قلعه‌های حسن آباد و پلنگان به شهر سنه منتقل و اقدام به آباد ساختن آن نمود. وی قلعه حكومتی را با استحكام تمام در بالای تپه‌ای بنا نهاد و عمارات، حمام، مسجد و بازار را در خارج و اطراف قلعه ساخت. او با احداث یك رشته قنات در دشت "سرنووی" آب را به داخل شهر و میان قلعه هدایت كرد.
گفتنی است سنندج به لحاظ موقعیت جغرافیایی و فعالیت‌های شهرسازی عصر صفوی و قاجار، از بافت شهری سنتی با ارزشی برخوردار است كه بناهای مسكونی و عام‌المنفعه متعددی مانند حمام، مساجد، بازار و تكیه در آن باقی مانده است.
