قصه عامیانه در مورد ریشه نام این شهر این است که عبارت نشتیفان ترکیبی است از دو کلمه «نش» که محلی شده «نیش» کنایه از نیش کژدم (محلی شده عقرب)که به وفور در نواحی گرم و خشک به خصوص نشتیفان یافت می‌شود و «تیفان» که محلی شده «توفان» یا همان وزش بادهای موسمی است که در تمام ایام سال این منطقه را به لحاظ موقعیت جغرافیایی ممتاز گردانده و ساکنین آن را چندین هزار سالیست به فکر تاسیس آسیاب بادی های معروفش در جهت بهره برداری از این جریانات هوایی نموده.
نشتیفان شهری است قدیمی که دست‌کم در شش سده گذشته با همین نام خوانده می‌شده‌است. سوزنی سمرقندی آورده‌است که آل مظفر یکی از سلسله پادشاهان و حکام ایرانی اهل نشتیفان بوده‌اند و شاه شجاع از بزرگان این شهر سالها بر شیراز و فارس حکمرانی نمود که در زمان حکومت وی اندیشمندان و شاعران فراوانی چون حافظ در تاریخ ایران ماندگار شدند و شهر نشتیفان در اوایل قرن نهم هجری شناخته شده و معمور بوده‌است.
همچنین قبرستان‌هایی به شیوه مقبره‌های زرتشتیان باستان اطراف شهر را فرا گرفته که بعضی از ساکنین معتغدند عده‌ای از فرزندان و نوادگان پادشاهان سلسله اشکانیان (که اتفاقاً در خراسان بر ایران حکمرانی می‌کردند) در آنها نهفته‌اند (که البته در خواف نیز این گورستانها بسیار است و به همین دلیل در بعضی کتب تاریخی نام اصلی آن «خواب» نیز آمده‌است)و دسته‌ای دیگر معتقدند در گذشته برای ایمن نگه داشتن شهر از حملات و تجاوزات احتمالی در اطراف شهر بزرگان آن را تدفین می‌نموده‌اند تا به اصالت و درستی مردمان آن اشاره کنند. مسجد جامع شهر نیز که به سبب عنایت شیخ زین الدین خوافی و به دستور پیر احمد خوافی به غیر از هرات و بغداد در نشتیفان نیز تاسیس و به رغم استفاده اهالی آن به یکی از آثار گرانبهای باستانی مبدل گردیده نشان از اهمیت فرهنگی این شهر در گذشته‌های نه چندان دور می‌دهد. پیش از استقلال افغانستان و سپس استقلال هرات در سال ۱۲۴۹ ه.ق از ایران نشتیفان به همراه سایر توابع خواف از بلوک هرات بشمار می‌آمده و پس از آن به تابعیت مشهد یعنی خراسان کنونی درآمد.
| خلاصه اطلاعات مورد نیاز برای سفر به این منطقه | |
| موقعیت | استان خراسان رضوی - شهر نشتیفان |
| مختصات GPS | 34-25-55N 60-10-31E |
| طول مسیر ضروری پیاده روی | ندارد |
| طول مسیر ضروری خاکی | ندارد |
| طول زمان مناسب مسافرت (از تهران) | 3 روز |
| بهترین زمان بازدید | محدودیتی ندارد |
| محدودیت ساعات بازدید | محدودیتی ندارد |
| درجه سختی | - |
| تجهیزات ضروری مورد نیاز | تجهیزات خاصی مورد نیاز نیست |
| مجوزهای قانونی مورد نیاز جهت بازدید | مجوز خاصی نیاز نیست |
| خطرات کلی | - |
| حیوانات وحشی خطرناک در منطقه | - |
| خطر گم شدن | مسیر مشخص است |
| دسترسی به سرویس موبایل | دسترسی کامل |
| نزدیک ترین هتل | - |
| نزدیک ترین روستا | - |
| نزدیک ترین مغازه | - |
| نزدیک ترین پمپ بنزین | نشتیفان |
| نزدیک ترین فرودگاه | مشهد |
| نزدیک ترین ایستگاه راه آهن | مشهد |
| امکانات رفاهی | امکانات رفاهی در شهر وجود دارد |
| پیشنهاد روش های سفر به منطقه | |
| ماشین شخصی | تهران - مشهد - تربت حیدریه - نشتیفان |
| اتوبوس | - |
| قطار | - |
| هواپیما | - |
