فریدالدین ابو حامد محمد عطار نیشابوری یکی از عارفان و شاعران بلند آوازه ادبیات فارسی در اواخر سده ششم و اوایل سده هفتم هجری قمری است. نام او "محمد"، لقبش "فرید الدین" و کنیه اش "ابوحامد" است و در شعرهایش بیشتر عطار و گاهی نیز فرید تخلص می کرده. نام پدر عطار؛ ابراهیم (با کنیه ابوبکر) و نام مادرش رابعه بوده است.
آرامگاه کمال الملک؛ بنایی است که در شهر نیشابور بر مزار کمال الملک ساخته شده است. این بنا کنار آرامگاه عطار نیشابوری و در باغی در محله کهن شادیاخ در شهر نیشابور ساخته شده است. این باغ در فاصله نزدیک به یک کیلومتر در سمت غرب آرامگاه خیام قرار گرفته است.
حکیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری در سال 439 هجری قمری (1048 میلادی) در شهر نیشابور و در زمانی به دنیا آمد که ترکان سلجوقیان بر خراسان و ناحیه ای وسیع در شرق ایران، تسلط داشتند. وی در زادگاه خویش به آموختن علم پرداخت و نزد عالمان و استادان برجسته آن شهر از جمله امام موفق نیشابوری علوم زمانه خویش را فراگرفت و چنانکه گفته اند بسیار جوان بود که در فلسفه و ریاضیات تبحر یافت.
نیشابور را در زبان فارسی به صورت نیشابور، و در زبان عربی نیسابور تلفظ می كنند و به قول حمزه اصفهانی نام اصلی آن شهر، "نیک شاپور" است. این شهر در سال 31 هجری قمری به دست مسلمانان فتح شد و در دوره اسلامی، یكی از چهار شهر بزرگ خراسان به حساب می آمده است.
آرامگاه نادرشاه افشار؛ بنایی است که به یادبود نادرشاه افشار در شهر مشهد ساخته شده است. قوام السلطنه در اواخر عهد قاجار (1296 خورشیدی) در محل یكی از مقابر ویران شده نادری، آرامگاه جدیدی برای وی ساخت و استخوان های او را از تهران به مقبره مزبور انتقال داد. نادرشاه افشار، فاتح دهلی در هنگام حیات خود دستور به ساخت آرامگاهی کوچک در بالا خیابان مشهد داد. این آرامگاه کوچک در سال 1145 هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی و روبروی حرم امام ضا از خشت و گل ساخته شد.
مسجد زیبا، تاریخی و مشهور گوهرشاد در جنوب حرم مطهر رضوی قرار گرفته و به سبب دارا بودن انواع تزیینان چشم گیر و غنی، از دیدنی ترین مسجدهای منطقه به شمار می آید.
دانای بزرگ توس (طوس) حکیم ابوالقاسم فردوسی به سال 329 قمری (سال مرگ رودکی) در قریه باژ توس متولد شده است. او که از معدود شاعران شیعه، اسماعیلی یا معتزلی عصر خود بود عمر گران بهای خویش را در راه پاسداشت زبان و فرهنگ ایران زمین صرف کرد و بزرگ ترین سرمایه فرهنگ ملی ایرانیان، شاهنامه، را از خود به یادگار گذارد. شاهنامه، چه از حیث حفظ روایات کهن ملی و چه نگهبانی زبان فارسی دری گرانبها ترین متن تاریخ زبان فارسی است و آن را قرآن عجم نام نهاده اند.
مجموعه آستان قدس رضوی که خود به تنهایی جاذبه معماری کم نظیری به شمار می رود، همراه با سایر بناها و آثار معماری آن سرزمین؛ سبب شده تا استان خراسان رضوی علاوه بر جاذبه های معنوی از نظر جاذبه های معماری و تاریخی نیز دارای اهمیت زیادی باشد. صحن های مجموعه آستان قدس رضوی دارای پنج صحن؛ عتیق (انقلاب)، جدید (آزادی)، امام خمینی (موزه)، جمهوری اسلامی و قدس است كه دو صحن آخری نوساز هستند.
در سال 202 ه. ق. پس از شهادت و دفن امام رضا (ع) در محلی از توابع توس به نام سناباد، هسته اصلی شهر مشهد كنونی پدید آمد. در قرن هفتم هجری قمری كه شهر توس به دست مغولان ویران شد، جمعیت آن سامان رو به سوی مشهد آوردند و به تدریج بر وسعت و آبادانی این شهر افزودند. شهر مشهد كه در آغاز بقعه ای در آبادی سناباد نوقان بود، به تدریج توسعه یافت. احتمالا اولین بار سلطان محمود غزنوی بقعه ای بر روی مزار آن امام ساخته باشد.
شهر قوچان را با شهر باستانی اشك یا ارسكه یكی دانسته اند. این شهر در قرون وسطی به نام خبوشان و خوجان معروف بوده است. جغرافی نویسان اسلامی آنرا استوا نامیده اند. این شهر در زمان هلاكو خان تجدید بنا شد و نوه هلاكوخان، ارغون خان بر وسعت آن افزود. در زمان غازان خان یک معبد بودایی در این شهر بنا گردید.
